Bài viết này ứng dụng công thức HỌC NHANH 3C để học chuyên môn ở Đại học cách chi tiết, thể hiện qua CASE STUDY học Dầu Khí của tôi. Tôi sử dụng phương pháp tương tự để học nhanh chuyên môn Logistics
HỌC NHANH 3C gồm ba bước CHIA NHỎ – CHỌN 20/80 – CHUỖI DOMINO. Tôi đã áp dụng công thức này vào việc học Dầu khí ba bước như sau:
CHIA NHỎ:
Bước lớn đầu tiên trước khi học bất kỳ lĩnh vực hay kỹ năng nào, tôi đều CHIA thật NHỎ nó ra thành tổ hợp/hệ thống các môn học/kỹ năng nhỏ hơn.
Tôi chia nó thật nhỏ thật nhỏ đến mức tối thiểu. Để chia nhỏ được, tôi cần xem những Checklist hay Mindmap có sẵn của người khác về lĩnh vực đó. Sau đó, tôi tổng hợp tất cả các tài liệu/nguồn thông tin TỐT NHẤT về lĩnh vực đó, cơ bản gồm 3 nguồn thông tin nhỏ là:
Ổ CỨNG
Chẳng hạn đầu năm 2 Đại học, tôi đã networking (làm quen) với nhiều anh chị cùng khoa giỏi nhất CỦA TỪNG KHÓA trên tôi, của trường tôi lẫn trường Dầu khí Vũng Tàu và trường Dầu Khí top #1 của Úc để…. COPY TOÀN BỘ Ổ CỨNG HỌC TẬP CỦA HỌ. Trong các ổ cứng này thì có:
· Đề thi tất cả các môn từ Đại cương đến chuyên ngành, từ năm 1 đến năm 4 Đại học
· Slide giáo trình, file đề cương ôn tập thi, file tài liệu tham khảo (sách, report, etc.) của TẤT CẢ các môn
· Tài liệu nghiên cứu khoa học, luận văn tốt nghiệp hay đồ án môn học, từ slide thuyết trình, file bài tập lớn và báo cáo của các môn
BỘ ĐỀ CƯƠNG (Syllabus)
Tiếp theo, tôi XIN BỘ ĐỀ CƯƠNG (syllabus) TẤT CẢ CÁC MÔN HỌC ĐẠI HỌC của chương trình Đại học Dầu Khí (Curriculum) của tôi. Tất cả có thể được tải về curriculum từ website hay văn phòng giáo vụ của khoa.
Tôi lên PLAN cho cả một học kỳ TRƯỚC khi nó bắt đầu. Giống như Jim Rohn bảo: “Bắt đầu một năm (năm học) trước khi nó bắt đầu” là vậy. (Đọc thêm: 7 CHIẾN LƯỢC của Jim Rohn – Cha đẻ của Personal Development). Tôi còn bày cách học cho người khác để họ đi học các kiến thức hộ tôi và tổng hợp cho tôi, tôi áp dụng các phương pháp 5W-5P để tiết kiệm thời gian “ngốn” các kiến thức ấy. Mặc khác, tôi còn XIN MIỄN ĐIỂM DANH và lập kế hoạch để đàm phán với thầy cô (ảnh đi kèm)
Tôi cũng hỏi cặn kẽ về PHONG CÁCH DẠY HỌC các thầy cô mà mình sẽ học trong 4 năm Đại học. Điều này giúp tôi khôn ngoan hơn trong việc ĐĂNG KÝ MÔN HỌC đầu mỗi học kỳ, hạn chế tối thiểu phiền phức về điểm danh này nọ về sau (thật ra nếu gặp giáo viên khó tính việc điểm danh thì vẫn có cách để vẫn né được việc điểm danh!).
Tôi vẽ ra lộ trình (SỐ LƯỢNG và THỨ TỰ) cần học từng môn như thế nào cho MỖI HỌC KỲ, môn gì học ở đâu, nên đăng ký học thầy/cô nào và như thế nào vào. Tất cả tôi tổng hợp vào Journal (2 ảnh bên dưới) và sau đó là một File Excel
MOOC COURSE (Khóa học Online)
Các nguồn học ONLINE. Học ONLINE là xu hướng hiện tại của giáo dục, giúp chúng ta LINH HOẠT học mọi-lúc, mọi-nơi, mọi-thiết bị và chủ động sắp xếp thời gian. Nó được chứng minh tốt hơn hẳn là học OFFLINE (dù học chuyên môn hay học kỹ năng ở ngoài trường). Cụ thể trường hợp này tôi tổng hợp nguồn học online bằng cách:
– Tìm kiếm qua BitTorrent (một source tìm kiếm tài liệu trên mạng) tài liệu “Oxford English for Petroleum Engineering”
– Search trên youtube các series tài liệu video về từ khóa “Petroleum Engineering”
– Enroll (đăng ký) toàn bộ các khóa học ONLINE (MOOC Course) liên quan tới từ khóa: “Petroleum Engineering” trên 2 trang hàng đầu là www.coursea.org và www.edx.org. Tôi cũng thống kê chúng lại vào 1 file Excel. Nên nhớ là việc “enroll” là miễn phí nên tôi Enroll hết, còn học hay không là chưa nhá. (hãy đọc thêm: Cách tôi TAKE NOTE Ted Talk và các khóa học ONLINE)
Khi làm tốt bước này, đôi khi hai bước sau (CHỌN 20/80 và CHUỖI DOMINO) sẽ không cần thiết lắm nữa NẾU như bạn chỉ muốn điểm cao mà KHÔNG vững chuyên môn.
Ví dụ tôi phát hiện ra một điều khi học môn “Cơ học đá” vào đầu năm 2 Đại học. Ông thầy sử dụng Slide và bài tập hơi giống cái gì đó mà tôi đã học. Tôi lục tung lại mấy cái file Excel thống kê kia của tôi và phát hiện: thầy đang “copy” (hay “vay mượn”, tùy từ ngữ bạn dùng) môn “Geomechanics for Petroleum Engineering” trên www.edx.org để dạy.
Chỉ khác một điều: thầy cho bài tập về nhà (cả tính toán trên giấy và cả làm trên MS Excel) và tính 20% số điểm tổng kết của môn này. Còn khóa học kia thì cho sẵn bài tập lẫn bài giải.
Bạn đoán được tôi làm gì rồi chứ? Đúng rồi! Có sẵn đáp án rồi thì tôi cứ thế mà chép giải lại. Còn bài tập thì tôi làm lại y chang file Excel bài giảng kia. Done! Tôi chẳng làm gì không đạo đức cả.
Khi đã có đầy đủ 3 nguồn thông tin cần thiết như trên, tôi bắt đầu xử lý THÔ bằng cách đọc tổng quát (bằng phương pháp Đọc nhanh của tôi) tất cả các tài liệu từ đề thi tới slide bài giảng và vẽ ra SƠ ĐỒ TƯ DUY của cả Curriculum (Thời gian: 2 ngày).
Tôi chỉ “dùng não” thay vì làm bài học bài rất cực. Tôi thiết kế TẤM BẢN ĐỒ NGẦM trước khi tôi bỏ công sức tham gia vào trò chơi “tìm kho báu” tri thức của tôi
Sau khi xử lý THÔ, bước lớn tiếp theo là CHỌN LỌC, vì tôi tin: “Chọn lựa QUAN TRỌNG hơn nỗ lực”
CHỌN 20/80
Như bạn thấy, theo KHOA HỌC CỦA HỌC NHANH 3C, luôn tồn tại 20% những nội dung tạo nên 80% kết quả (điểm số) của bạn
Dù tôi có cố gắng chứng minh cách mấy đi nữa thì điểm số KHÔNG bao giờ QUAN HỆ TUYẾN TÍNH với nỗ lực học tập hay nội dung tài liệu. Tôi nhận ra điều này khi ôn thi Đại học môn Toán cho kỳ thi Đại học.
Tôi nhận thấy đạt được điểm 7 môn toán (với đề thi 10 câu tự luận năm đó) là cực kỳ dễ. Nó chỉ tốn tôi 1,5 tháng tập trung ôn thi. Tôi áp dụng điều tương tự vào 2 môn còn lại để tổng điểm thi Đại học nhì trường cấp 3 của tôi.
Với trải nghiệm HỌC NHANH cho kỳ thi Đại học này, cộng với đọc quyển nguyên lý 80/20 thật kỹ, tôi đã áp dụng tương tự vào việc học đúng nghĩa chuyên môn Dầu Khí của mình. Nguyên lý 20/80 là bí quyết của các thiên tài (Đọc thêm: 7 BÍ QUYẾT ĐỂ THÔNG MINH NHƯ THIÊN TÀI)
Một lần nữa tôi luôn tin: Ít hơn 20% nội dung cần học (hay nỗ lực của Đại học của mình) sẽ tạo nên 80% hay thậm chí chuyên môn thật sự của mình. Theo nguyên lý 80/20 của nhà toán học Pareto (đặt theo tên của ông), mọi sự vật và hiện tượng đều có quan hệ BẤT CÂN XỨNG. Phần lớn những việc chúng ta làm/học đều là lãng phí.
Nhưng tôi hơi khó để tự tìm ra được cái 20/80. Thế là, tôi gặp các anh chị “giỏi” nhất (“giỏi” trường hợp này tôi định nghĩa là điểm CAO nhất với nỗ lực học ÍT nhất), và cả các mentors của tôi và đặt các CÂU HỎI SOCRATES để tìm ra đâu là môn quan trọng 20/80 tạo ra chuyên môn của ngành này.
Nguồn thông tin đáng tin cậy nhất chính là người đã trả giá cho việc học mà bạn đang theo đuổi và đã đạt được kết quả như bạn mong muốn
Tôi phân tích và ghi chép chúng rất tỉ mỉ để tìm ra các môn 20/80 của cả chương trình Đại học, và thậm chí là 20/80 của từng môn học. Lúc tôi học môn Quản lý Dự án ở PoliTO, tôi cũng làm điều tương tự để có thể nắm vững chuyên môn cả học kỳ môn này khi chỉ đến trường 1 tháng đầu tiên ở PoliTO
Bên cạnh đó, loại nội dung học cũng quan trọng không kém. Thay vì học slide bài giảng hay các quyển sách hàn lâm, tôi chọn loại tài liệu 20/80 của tôi là: VIDEO.
Tôi đúc kết ra rằng để HỌC NHANH cái gì đó thì học những khóa học online là tốt nhất vì chi phí vừa phải, và đặc biệt là linh động sắp xếp thời gian để học và XEM ĐI XEM LẠI nhiều lần, và thậm chí chẳng cần xem nữa chỉ cắm tai nghe và nghe thôi.
Chẳng hạn lúc ấy tôi chọn học một khóa online về chuyên ngành Dầu Khí trên Internet bằng Tiếng Anh. Tôi còn nhớ những ngày ở Ký túc xá Đại học Quốc Gia, tôi đi đâu cũng cầm cái iPhone4 nghe đi nghe lại mấy cái video đó cho hiểu. Nghe đi nghe lại 2-3 lần mới hiểu, nhưng vẫn cứ nghe. Đôi lúc tôi nản nản và nghĩ thầm: “Sau này khi mình làm được trò trống gì rồi, không biết có ai biết những ngày mình cày bừa vớ vẩn không giống ai không. Bạn bè mình bây giờ thì lên trường đều đặn, gặp nhau cười đùa vui vẻ, cuối ngày thì ra chợ đêm ngắm gái, còn mình thì ở nhà xem ba cái videos vớ vẩn này…..”
Nhưng nhờ học bằng Video hoạt hình (3D Animation), tôi hiểu được các khái niệm Dầu khí nhanh hơn, các khái niệm phức tạp như vỏ lục địa va chạm nhau tạo núi lửa hay nguồn gôcc1 Dầu khí hình thành từ xương khủng long,…rất dễ hiểu. Tôi hiểu luôn bằng hình ảnh sống động diễn ra trong đầu tôi chứ không sử dụng từ ngữ (text) đơn thuần. Theo lý thuyết trí nhớ, điều này giúp tôi nhớ tốt hơn, và cũng giúp tôi dễ giải thích cho các bạn sinh viên khác khi đi dạy 1-2 học kỳ sau đó.
(hãy đọc thêm: Cách tôi TAKE NOTE Ted Talk và các khóa học ONLINE)
CHUỖI DOMINO
Đây là bước bí mật.
Tôi muốn biết thứ tự để học các môn trong chuyên ngành. Nội dung nào là nền tảng của các nội dung sau. Chuyên đề của môn nào học trước thì dễ đạt nhiều điểm cao.
Bước này không dễ, và một lần nữa, tôi phải nhờ đến MENTOR của tôi. Tôi phải tìm ra quân Át chủ bài để làm mọi môn học về Dầu Khí của tôi dễ đi (hoặc thậm chi không cần thiết nữa).
Mentor của tôi nói đại khái thế này:
“Môn Địa thống kê là môn chứa đựng gần như đầy đủ tất cả các thuật ngữ và khái niệm cốt lõi trong ngành dầu khí, hãy học thật kỹ và học nó trước để làm cho các môn học khác dễ hơn. Phần mềm Petrel (phần mềm ứng dụng Địa thống kê) là phần mềm mà công ty nào ngoài kia cũng cần. Em học được Petrel thì rất dễ nắm bản chất các phần mềm chuyên ngành khác vì nó là platform (nền tảng) trung tâm ghép nối các phần mềm khác với nhau của các công ty dầu khí”
Ureka! Tôi đã tìm ra!!
Và thế là, thay vì như nhiều người cân bằng và dàn trải thời gian học cho các môn, tôi tập trung học ngấm chìm (Immersed Learning) toàn thời gian vào THE ONE THING của tôi: môn Địa thống kê, kết hợp với phần mềm Petrel. Tôi xin thầy FULL REPORT của một CASE STUDY thực tế trong dầu khí dày cộm (vài trăm trang) để học THẬT SÂU THẬT CHI TIẾT. Tôi NHÌN THẤU RA nhiều lý thuyết trong trường liên hệ với thực tế người ta làm thế nào, với số liệu thật, hình vẽ thật, thiết bị công nghệ thật, kế hoạch khoan-khai thác thật,… và tôi CẢM NHẬN NÓ như một anh kỹ sư trưởng vậy.
Tôi sướng rên.
Nhờ học Địa Thống kê, nhò áp dụng HỌC NHANH 3C, tôi học nhanh rất nhanh chuyên môn cả chuyên môn Đại học của tôi. Tôi còn đi học với các anh chị Thạc sĩ khi còn là năm 2 nữa (Đọc thêm: Tôi đã học THẠC SĨ khi còn năm 2 như thế nào)
Và cuối cùng kết quả là cuối năm 2, khi TIM đi thực tập ngắn ngày tại một công ty Dầu Khí đa quốc gia, một anh trong công ty đã đánh giá kiến thức chuyên môn còn cao hơn 80% các anh chị đã tốt nghiệp nữa. Và rồi tôi làm trợ giảng dạy mấy anh chị năm 3-4 khi còn là năm 2. Tôi còn dạy cho khoa Quốc Tế (dạy bằng Tiếng Anh) và nhận thù lao 200k/buổi dạy 1,5 giờ. (Đọc thêm: Làm sao để LÀM THÊM 200,000vnđ MỖI GIỜ từ năm 2 Đại học(cách có ĐẠO ĐỨC)
Trong khi nhiều người đi làm thêm với mức thu nhập bèo bọt vài-chục-nghìn-cho-một-giờ, tôi tích lũy kha khá tài chính cho mình (rồi lại đầu tư mua sách tăng level học nhanh chớ gì), đi thực tập sớm, đặc cách đi học chuyên môn RIÊNG với các chuyên gia Dầu Khí qua các buổi Field Trip (kiến tập thực địa) với đoàn sinh viên nước ngoài, rèn luyện English, rèn luyện Public Speking,.. và có rất nhiều mối quan hệ (cái sau này cho tôi việc làm trái ngành)
Một mũi trên trúng trăm trăm đích!
Nên đúng là: CHỌN LỰA QUAN TRỌNG HƠN NỖ LỰC.
Chọn thầy Mentor của TIM cũng là 1 cái DOMINO mà tôi đã làm SỚM TỪ ĐẦU, trong khi các bạn cùng lớp khác còn chưa học chuyên ngành
Và sau này, khi tôi chuyển hướng sang học ngành mới toanh là Logistics, tôi áp dụng tương tự HỌC NHANH 3C và có kết quả như bạn đã thấy (đọc thêm: GIÁO DỤC KHAI PHÓNG CỦA MỸ (USA))
Cũng với công thức này, tôi học Marketing và dạy lại cho một bạn khác về Marketing. Thay vì học kinh tế vĩ mô-vi mô, các mô hình 4P-7P, tôi chọn ra 4 quyển sách 20/80 (dày trung bình 300 trang) tôi tìm ra được. Thay vì cách viết content phức tạp, tôi dạy bạn mô thức viết content đơn giản hiệu quả. Thay vì học đủ thứ về tools (công cụ) hay TRAFFIC (lưu lượng truy cập) rườm rà, tôi dạy bạn về Hành trình khách hàng (Customer Journey) BIẾT-THÍCH-TIN-MUA cốt lõi trong chiến thuật Facebook Funnel (phễu) và Email Marketing. Sau 2 tháng học nền tảng với tôi và 1 tháng tự học ở ngoài, bạn ấy trở thành một trưởng phòng Marketing với thu nhập hơn 20 triệu/tháng.
Một người em bạn áp dụng tương tự tư duy “Hack” này của tôi, cuối năm nhất Đại học trở thành một Leader hướng dẫn viên Du lịch “Inbound” (dẫn khách nước ngoài về Việt Nam) với thu nhập lên tới 15 triệu/tháng vào những mùa hè du lịch cao điểm.
Ann Nguyen, một người bạn thân của tôi học Y Dược Đại học Harvard (USA) cũng thổ lộ đã áp dụng tư duy học nhanh, để khi đọc lời thế Hippocrates lúc nhận bằng tốt nghiệp Đại học Harvard thì cùng lúc nhận thêm một bằng Thạc sĩ về Nutrition (dinh dưỡng học), ngay sau đó có học bổng toàn phần Tiến Sĩ của một trường ở New York. (Trước khi vào học tiến sĩ còn về Việt Nam đi xem phim riêng với tôi đấy nhé!)
Ố la. Tôi thật sự rất hạnh phúc khi nhiều người áp dụng tư duy học nhanh và có nhiều kết quả như vậy.
Tôi tin, nếu bạn nghiêm túc rèn luyện và áp dụng HỌC NHANH 3C, bạn không chỉ HỌC ÍT ĐIỂM CAO mà thực sự VỮNG CHUYÊN MÔN NGHỀ NGHIỆP của bạn nữa.
0 comments